Yποστηρίζοντας τα παιδιά μας όσο είναι μέσα στο σπίτι στην περίοδο προφύλαξης από τον covid-19

Χαρά Θεού έξω, ήλιος, ομορφιά και τα παιδιά μας μέσα!

Μεγάλη πρόκληση όχι μόνο το να τα κρατήσουμε στο σπίτι, αλλά και το να ανταποκριθούμε στις ανάγκες τους, στα ερωτήματά τους γι’ αυτό που συμβαίνει, στην ανάγκη τους για δημιουργική απασχόληση, και για εκτόνωση της ενέργειάς τους.

Σα γονείς, με ποια στάση και ποια βήματα θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας καθώς θα τα έχουμε στο σπίτι κλεισμένα για εβδομάδες;
Λοιπόν, όλοι έχουμε ακούσει την αεροσυνοδό να λέει “σε περίπτωση προβλήματος βάλτε πρώτα τη μάσκα οξυγόνου στον εαυτό σας και κατόπιν στο παιδί σας”.
Το ίδιο ισχύει και εδώ, στην καρδιά της λαίλαπας του “Μένουμε σπίτι”  που επέφερε η πανδημία του κορονοϊού.

Φροντίζω πρώτα τον εαυτό μου και τη στάση μου
Δεν μπορούμε να περιμένουμε από το παιδί να τιθασεύσει τη φύση του, που επιτάσσει ελευθερία και κίνηση, χωρίς πρώτα να το κάνουμε εμείς οι ίδιοι.
Θέλουμε ευτυχισμένα και ικανά παιδιά ακόμα κι αν είναι ζορισμένα στο σπίτι.
Θέλουμε όλο αυτό που περνάμε να αφήσει ένα όφελος στο χαρακτήρα και στην υπευθυνότητά τους.
Ωραία. Γι’ αυτό θα πρέπει να αρχίσουμε από τον εαυτό μας. Μέχρι σήμερα συχνά έχουμε «αναθέσει» την απασχόληση των παιδιών μας σε σχολεία ξένων γλωσσών, αθλητικούς συλλόγους, σχολές ρυθμικής, χορού, μουσικής ή απλά, έχουμε βάλει το tablet σα λαχταριστό baby sitter στα παιδιά.
Τα παιδιά μας από την πρώην υπερ-δραστηριότητα βρίσκονται να φρενάρουν τον εαυτό τους μέσα στο σπίτι, με άφθονο κενό χρόνο, με ένα σωρό gadget γύρω τους (τηλεόραση, tablet, X-Box, Play Station). Εύκολα θα μπορούσαν να περάσουν ευχάριστα μπροστά από οθόνες όλη τους τη μέρα, και θα ήταν και πολύ ξεκούραστο και για μας. Αλλά να που θα χρειαστεί πρώτοι εμείς να απεξαρτηθούμε από τις δικές μας οθόνες, το κινητό, τα social media,  to internet για να μπορέσουμε να δώσουμε στα παιδιά μας μια ποιότητα ζωής μέσα στο σπίτι, που θα έχει ένα όφελος πολύ πιο μακρόπνοο στο μέλλον τους.

Μιλάμε μαζί για το "Μένουμε Σπίτι"
Η πρώτη μας κίνηση είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να νιώσουν ασφαλή και να καταλάβουν τη σημασία και συνεισφορά της κοινωνικής απομόνωσης. Αυτό θέλει συζήτηση. Δεν αρκεί να βλέπουν εμάς να είμαστε κολλημένοι στις ειδήσεις. Εξηγούμε τι σημαίνει πρόληψη, και πώς φροντίζουμε τον εαυτό μας σωστά.
Είναι σημαντικό να θέσουμε στόχους για το χρόνο στο σπίτι, και τα παιδιά να ξέρουν ότι αυτό το διάστημα δεν είναι σε «διακοπές», αλλά είναι η ευκαιρία μας να φροντίσουμε τον εαυτό μας και την οικογένειά μας με το σωστό τρόπο. Να βάλουμε σαν οικογένεια ένα κοινό στόχο να είμαστε δημιουργικοί μεταξύ μας, να προχωρήσουμε, να αξιοποιήσουμε το χρόνο στο σπίτι σαν ευκαιρία. 

Καθημερινό πρόγραμμα
Ένα παιδί κλεισμένο στο σπίτι με άφθονο ελεύθερο χρόνο ζορίζεται πολύ.
Θα επιμένει λυσσαλέα να σας ζητά υπολογιστή, ηλεκτρονική διασκέδαση. Είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να αποφύγετε με κάθε τρόπο.
Ναι, το πρωινό  πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει τα καθημερινά του μαθήματα στο brainy,   αλλά από κει και πέρα η μέρα του πρέπει να περιλάβει δραστηριότητες που ενεργοποιούν και το σώμα και το μυαλό του, και τις οποίες έχετε προβλέψει και προγραμματίσει, όπως:
- Ζωγραφική και κατασκευές
- Κολλάζ από παλιά περιοδικά
- Παζλ, πάντα σταθερή αξία
- Μουσική και χορός
- Γράφω μια ιστορία
- Φτιάχνω ένα βίντεο λέγοντας ένα παραμύθι ή ένα τραγούδι
- Επιτραπέζια παιχνίδια
- Φτιάχνω κατασκευές από μακαρόνια ή όποια άλλα υλικά

Βεβαίως, οι γονείς θα πουν: το παιδί μου δεν κάθεται να τα κάνει όλα αυτά, τα βαριέται αφόρητα, μόνο υπολογιστή θέλει.
Δεν έχετε δίκιο. Το παιδί θέλει απλά παρέα. Αν καθίσετε εσείς μαζί του για τις πιο πάνω δραστηριότητες θα ενθουσιαστεί. Το καλύτερο παιχνίδι του παιδιού είναι ο γονιός, δεν είναι ο υπολογιστής. Απλά ο υπολογιστής το σαγηνεύει γιατί είναι διαδραστικός, ενώ το φυσικό παιχνίδι χωρίς παρέα είναι μοναχικό και βαρετό. Άρα ας προβλέψουμε το χρόνο να κάτσουμε μαζί του για παιχνίδι, κι αυτό κατόπιν θα μπει και πιο βαθιά στο πώς απασχολείται και μόνο του με το φυσικό παιχνίδι.

Συμμετοχή στο σπίτι με ευθύνη
Κάντε το παιδί βοηθό στην καθημερινή φροντίδα του σπιτιού.
Αναθέστε του τους δικούς του ρόλους. Μπορεί να βοηθήσει στο πλυντήριο, στο πότισμα των λουλουδιών, στη μαγειρική και στα γλυκά που θα φτιάξετε.
Θα μου πείτε: τα παιδιά σιχαίνονται τις δουλειές του σπιτιού. Είναι γι’ αυτά αγγαρεία. Και πράγματι είναι. Ποιος θέλει να σκουπίζει το πάτωμα αν μπορεί να το κάνει η μαμά;
Και εδώ όμως έχει μεγάλη σημασία το φιλότιμο, η ομαδική δουλειά, η βοήθεια στο σπίτι σαν παιχνίδι, το να δώσουμε ψυχαγωγικότητα στις υποχρεώσεις κάθε μέρα, και με τον καλό λόγο μετά.
“Έλα, εσύ θα απλώσεις, εγώ θα ποτίσω, και μετά θα με βοηθήσεις να φτιάξουμε το κέικ; Θα έχει πλάκα!"

Τηλεόραση ανοιχτή με μέτρο ή καθόλου 
Φυσικά και μπορούμε να δούμε μαζί μια ταινία και να τη συζητήσουμε.
Αυτό που δε βοηθά είναι μια τηλεόραση μονίμως ανοιχτή σε τρομοφοβικές ειδήσεις, που κανονικά θα πρέπει να έχουν ένδειξη ακαταλληλότητας για παιδιά.
Μην εκθέτετε το παιδί στις τηλεοπτικές ειδήσεις που παρουσιάζουν τα νέα με συναισθηματική ακρότητα, καθώς το παιδί δεν είναι σε θέση να κρίνει και να ζυγίσει, αισθάνεται το ίδιο ακραία απειλούμενο, και αυτό θα διαταράξει και την ηρεμία του και τη συμπεριφορά του.

"Μένουμε σπίτι”  δε σημαίνει απομόνωση
Φροντίστε να αξιοποιήσετε το δώρο της βιντεοκλήσης για να μιλήσει το παιδί με τα ξαδέλφια του, να βρει τους φίλους του online.
Μπορεί να παίρνει συχνά τον παππού και τη γιαγιά στο τηλέφωνο.
Μένουμε σπίτι σημαίνει έχουμε ευκαιρία για αγκαλιές, για άγγιγμα και χάδι, για μια εγγύτητα σαν γονείς με τα παιδιά μας, που είναι επένδυση στην ψυχολογική του ισορροπία και στο αίσθημα ασφάλειας και αυτοπεποίθησης που νιώθουν.

Ναι, το “Μένουμε Σπίτι” είναι περισσότερη δουλειά για τους γονείς, είναι εντατική φροντίδα, αλλά πόσο, μα πόσο πολύ αξίζει τον κόπο.

Αγνή Μαριακάκη
Ψυχολόγος, Κοινωνική Ερευνήτρια, Εκπαιδεύτρια