Η επιστροφή στα θρανία πλησιάζει, και οι περισσότεροι γονείς με τα παιδιά τους έχουν ήδη ξεκινήσει τις αγορές για τη νέα σχολική χρονιά. Μία από τις σημαντικότερες αγορές είναι αυτή της σχολικής τσάντας. Πόσοι όμως γονείς γνωρίζουν πώς μια λανθασμένη επιλογή ή χρήση σχολική τσάντας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα υγείας στο παιδί;

Η σχολική τσάντα ενοχοποιείται για πρόκληση πόνου στη μέση ή/και στην πλάτη των παιδιών ακόμα και για εμφάνιση σκολίωσης στους μαθητές. Οι πόνοι και η σκολίωση της σπονδυλικής στήλης μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τη σωματική διαμόρφωση των παιδιών αλλά και να τροποποιήσουν τις δραστηριότητες τους, αλλοιώνοντας την ποιότητα ζωής τους.

Συνεπώς, κρίνεται αναγκαίο οι γονείς, εκτός από το χρώμα ή τον αγαπημένο ήρωα του παιδιού, να λάβουν υπόψη τους περισσότερους παράγοντες κατά την επιλογή της σχολικής τσάντας αλλά και να εκπαιδεύσουν το παιδί τους ώστε να την χρησιμοποιεί σωστά.

Κριτήρια επιλογής σχολικής τσάντας:

Να έχει φαρδιά και με μαλακή επικάλυψη λουριά ώμου: Τα στενά λουριά μπορεί να βυθίζονται στους ώμους προκαλώντας πόνο και περιορισμό της κυκλοφορίας του αίματος. Τα λουριά/ιμάντες θα πρέπει να έχουν φάρδος τουλάχιστον 5 εκατοστών.

Να έχει δύο λουριά ώμου: Τα σακίδια/τσάντες με ένα λουρί που φέρεται κατά μήκος ή διαγωνίως του σώματος δεν κατανέμουν ομοιόμορφα το βάρος στο σώμα  

Να υπάρχει επικάλυψη/γέμισμα στα σημεία επαφής με την πλάτη του παιδιού: Η επικάλυψη προστατεύει από αιχμηρές άκρες αντικειμένων που μεταφέρονται μέσα στο σακίδιο/τσάντα αυξάνοντας την άνεση μεταφοράς.  Προτιμήστε σακίδια που διαθέτουν ειδική επένδυση  από κάποιο σπογγώδες υλικό (π.χ. λάτεξ) στην πλάτη και τις τιράντες. Επίσης, η ύπαρξη ενός ιμάντα στην περιοχή του θώρακος και της μέσης διευκολύνει τη σωστή και σταθερή μεταφορά της τσάντας.

Λουρί μέσης: Η ύπαρξη λουριού μέσης επιτρέπει πιο ομοιόμορφη κατανομή φορτίου.  

Μικρό βάρος: Το ίδιο το σακίδιο/τσάντα δεν πρέπει να προκαλεί σημαντική επιβάρυνση στο φορτίο που πρέπει να σηκώσει το παιδί.  

Εσωτερικό τσάντας: Το εσωτερικό της τσάντας να έχει χωρίσματα για τη τακτοποίηση των πραγμάτων αλλά και για τη σωστή κατανομή του βάρους των βιβλίων.

Τσάντα τύπου τρόλεϊ: Αυτού του είδους τα σακίδια μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για μαθητές που πρέπει να μεταφέρουν σημαντικό φορτίο. Σε αυτή την περίπτωση, το ύψος του χερουλιού του τρόλεϊ πρέπει να είναι στο κατάλληλο ύψος για το παιδί ώστε να μην αναγκάζεται να σκύβει

Τσάντες τύπου ταχυδρόμου: Αποφύγετε τις τσάντες τύπου ταχυδρόμου, διότι φέρνουν το σώμα σε ασυμμετρία.

Ύφασμα vs Δέρμα: Οι τσάντες από ύφασμα είναι ελαφρύτερες από τις δερμάτινες.

Tips σωστής χρήσης (προς αποφυγή τραυματισμών)

Τα παιδιά/έφηβοι πρέπει να χρησιμοποιούν και τα δύο λουριά ώμου. Το κρέμασμα του σακιδίου από τη μία πλευρά προκαλεί ανομοιομερή φόρτιση των μυών της πλάτης προκαλώντας μυϊκή καταπόνηση και αντισταθμιστική κύρτωση της σπονδυλικής στήλης.  

Ρύθμιση των ιμάντων ώστε το κάτω μέρος της τσάντας να βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τη μέση του παιδιού (Να μην σκεπάζει τον γλουτό). Όταν η σχολική τσάντα έχει εφαρμοστεί κατάλληλα, ταιριάζει απόλυτα με την πλάτη του παιδιού, χωρίς να κρέμεται μόνο από τους ώμους του.

Το σακίδιο/τσάντα δεν πρέπει να είναι βαρύ.  Το βάρος του γεμάτου σακιδίου/τσάντας δεν θα πρέπει ποτέ να υπερβαίνει το 10 με 20 % του συνολικού βάρους του μαθητή.  

Αξιοποίηση όλων τις θηκών της τσάντας.  Η κατανομή των βιβλίων μέσα στην τσάντα πρέπει να γίνεται ομοιόμορφα για να υπάρχει ισοζυγισμένη κατανομή του βάρους. Τα πιο βαριά αντικείμενα θα πρέπει να τοποθετούνται στο κέντρο  

Εκπαίδευση του παιδιού/ εφήβου να μην σκύβει με κάμψη της μέσης του όταν είναι φορτωμένο αλλά να κάμπτει τα γόνατα του

Η ένταξη στο καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών/εφήβων ασκήσεων ενδυνάμωσης ραχιαίων μυών αποτελεί σημαντικό σύμμαχο στην πρόληψη τραυματισμών

Οι γονείς όχι απλά δεν πρέπει να το αμελούν αν το παιδί τους παραπονεθεί για πόνο στη μέση, αλλά οφείλουν επίσης να ενθαρρύνουν το παιδί τους να  τους ενημερώσει για τυχόν πόνο σε πλάτη ή μέση

Εάν το παιδί φοιτά σε σχολείο που υπάρχουν ατομικά ερμάρια, τότε το παιδί θα μπορούσε, ορισμένα βιβλία να τα έχει διπλά, στο σχολείο και στο σπίτι, ώστε να μην χρειάζεται να τα μεταφέρει καθημερινά

Σε περίπτωση που το παιδί/έφηβος πηγαίνει στο σχολείο με ποδήλατο, τότε η καλύτερη θέση για την σχολική τσάντα είναι στην σχάρα του ποδηλάτου, ώστε να μην επιβαρύνει το σώμα του. Είναι λάθος η τοποθέτηση της σχολικής τσάντας-σακιδίου ανάποδα στο στήθος αντί για την πλάτη.

Η θέση της σχολικής τσάντας στο σχολείο είναι το ειδικό γαντζάκι που βρίσκεται πλάγια του θρανίου ή κάτω. Είναι λάθος να τοποθετείται πάνω στην καρέκλα, καθώς έτσι αναγκάζει το παιδί να έχει λιγότερο χώρο, λανθασμένη στάση θέσης και κατ’ επέκταση μυοσκελετικούς πόνους.

Σημαντικός είναι και ο τρόπος που το παιδί σηκώνει την τσάντα του. Η ανύψωση θα πρέπει να ξεκινά με λυγισμένα γόνατα και η τσάντα να έρχεται κοντά στο σώμα του. Χρησιμοποιώντας τα πόδια και όχι τη μέση θα πρέπει να σηκώνει την τσάντα και να την ακουμπά στο θρανίο, ώστε να επωμίζεται η σπονδυλική του στήλη, το λιγότερο δυνατό φορτίο.

Πηγή: Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής